پدیده گذر سیاره زهره (ناهید) از برابر خورشید که در روزهای سهشنبه و چهارشنبه هفته گذشته (16 و 17 خرداد) در اقصی نقاط جهان قابل مشاهده بود، علاقهمندان نجوم در سراسر جهان را به تماشای یكی از پدیدههای نادر آسمانی دعوت کرد. چراكه تا 105 سال دیگر چنین اتفاقی نخواهد افتاد.
گذرهای زهره در جفتهای هشت ساله با فاصله دورهای بیش از یك قرن رخ میدهند. در طول این گذر، سیاره زهره مانند یك لكه سیاه گرد از برابر چهره خورشید عبور میكند. برای ستارهشناسان این گذر تنها یك منظره نادر سیارهای نیست بلكه همچنین یكی از رویدادهایی است كه آنها امیدوارند بتواند اشتیاق جمعی را در مورد جهان و جایگاه زمین در آن برانگیزد.
در حالی كه ستارهشناسان از جدیدترین فناوریها برای ثبت این گذر استفاده كردهاند، دون پتیت، فضانورد آمریكایی در ایستگاه فضایی بینالمللی به ثبت تصاویر از این رویداد و به اشتراك گذاشتن آنلاین آنها پرداخته است. در همین حین به علاقمندان هشدار داده شد كه تنها با تلسكوپهای دارای فیلتر مناسب یا عینكهای مخصوص خورشیدگرفتگی به این رویداد نگاه كنند.
در زمان این گذر، تلسكوپ فضایی هابل از ماه برای رصد این رویداد استفاده كرده است. این تلسكوپ قادر به مشاهده مستقیم خورشید نیست از اینرو از ماه به عنوان یك آینه برای ثبت نور بازتابی خورشید استفاده شد. محققان سپس به جدا كردن بخش كوچكی از نور عبوری از جو سیاره زهره میپردازند. در این نور میتوان نشانههایی از تركیبات جوی زهره را شناسایی كرد. دانشمندان قصد دارند با این شیوه به مطالعه جو سیاره زهره و در نهایت سیارات فراخورشیدی بپردازند.
سیاره زهره كه از حرارت بسیار بالایی برخوردار است، یكی از دو همسایه زمین بوده و از نظر اندازه به قدری شبیه به زمین است كه دانشمندان بارها این دو را دوقلو خواندهاند. با این حال در زمان گذر آن از برابر خورشید، از منظر زمین به صورت یك نقطه سیاه خواهد بود.
این هفتمین گذر قابل مشاهده از زمان پیشبینی این پدیده توسط یوهانس كپلر، ستارهشناس آلمانی در قرن 17 میلادی است. به دلیل شكل و سرعت مدار زهره دراطراف خورشید و ارتباط آن با سفر سالانه زمین، این گذرها به شكل جفت در دورههای بیش از یك قرن رخ میدهند. ناسا از مركز بازدید گودارد در مریلند به تماشای این رویداد نادر با تلسكوپهای خورشیدی خود نشست.
در ایران نیز آخرین گذر سیاره زهره از مقابل خورشید در قرن حاضر در بامداد 17 خرداد ماه رخ داد بطوریکه این گذر از زاهدان آغاز شد و تا بندر عباس ادامه داشت ضمن اینکه در تهران از ساعت 9:06 صبح قابل مشاهده بود.
این رویداد تاریخی که بار دیگر در سال 2117 رخ خواهد داد، در بسیاری از کشورهای جهان به ویژه منطقه شرق و جنوب شرق آسیا از سوی علاقه مندان مشاهده شد که تصاویر متعدد ثبت شده از این رویداد زیبا را در این ایمیل می بینید: